วิทยานิพนธ์ (น.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2539

ความเสื่อมโทรมและการลดปริมาณป่าไม้ในป่าไม้เป็นปัญหาหลักที่ไทยต้องเผชิญมาตั้งแต่อดีตและมีความต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน สาเหตุของปัญหามาจากการบุกรุกพื้นที่ป่าเพื่อใช้เป็นที่ทำกิน การครอบครองไม้เพื่อการทำไม้และการแปรรูปไม้ และการเผาป่า ผลของการกระทำดังกล่าวทำให้สภาพป่าไม้มีจำนวนลดลงจนกระทั่งอยู่ในขั้นวิกฤต ซึ่งส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศน์อย่างรุนแรง ทำความเสียหายต่อเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองของประเทศ ซึ่งรัฐก็ได้มีมาตรการทางกฎหมายในการปราบปราม คือมาตรการทางอาญา อันได้แก่ โทษจำคุก โทษปรับ และโทษริบทรัพย์สิน และมาตรการทางปกครอง อันได้แก่ ระบบอนุญาต ระบบออกคำสั่ง ระบบการตรวจค้น ระบบเรียกให้ส่งเอกสารข้อเท็จจริง และระบบเรียกให้เปิดเผยข้อเท็จจริง โดยมีองค์กรของรัฐและเจ้าหน้าที่ของรัฐบังคับใช้กฎหมายตามมาตรการดังกล่าวอย่างเคร่งครัดก็ตาม แต่ก็ยังไม่สามารถจะแก้ไขปัญหาป่าไม้ได้ มาตรการทางอาญาอีกวิธีหนึ่ง คือ วิธีการเพื่อความปลอดภัย ซึ่งในประมวลกฎหมายอาญามี 5 วิธี คือ กักกัน ห้ามเข้าเขตกำหนด เรียกประกันทัณฑ์บน คุมตัวไว้ในสถานพยาบาล และห้ามประกอบอาชีพบางอย่าง มาตรการเพื่อความปลอดภัยนี้เป็นมาตรการในเชิงป้องกันมิให้มีการกระทำความผิด ซึ่งเมื่อนำมาวิเคราะห์เพื่อใช้กับการป้องกันแก้ไขปัญหาป่าไม้ พบว่าการห้ามเข้าเขตกำหนด การเรียกประกันทัณฑ์บน และการห้ามประกอบอาชีพบางอย่าง สามารถนำมาใช้กับปัญหาการบุกรุกพื้นที่ป่าเพื่อใช้เป็นที่ทำกิน การครอบครองไม้เพื่อการทำไม้และการแปรรูปไม้ และการเผาป่า จึงกล่าวได้ว่า วิธีการเพื่อความปลอดภัยดังกล่าวนี้สามารถนำมาใช้กับปัญหานี้ได้ในลักษณะของมาตรการเสริม นอกจากนี้ยังมีการนำมาตรการสมคบมาใช้ประกอบด้วย จะมีผลให้การบังคับใช้กฎหมายเพื่อการป้องกันและปราบปรามการทำลายทรัพยากรธรรมชาติประเภทป่าไม้อย่างมีประสิทธิภาพ จากการวิเคราะห์และสรุปข้อเสนอแนะดังกล่าวทำให้สมมติฐานที่ตั้งไว้มีความถูกต้อง