วิทยานิพนธ์(วท.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2548

การพัฒนาการวิเคราะห์รูปแบบทางเคมีของอาร์เซนิกในปลา ใช้วิธีการสกัดแบบ solvent extraction แล้วนำไปวิเคราะห์ด้วย HALX/ICP-OES จากการทดลองพบว่า สารผสมระหว่างเมทานอลกับน้ำในอัตราส่วน 3 : 1 โดยปริมาตรสามารถสกัดอาร์เซนิกจากเนื้อปลาได้สูงถึง 91.6% โดยขั้นตอนการสกัดประกอบไปด้วย pre-extraction, sonication, และcentrifugation การวิเคราะห์ด้วย HPLC/ICP-OES ใช้ sodiumdihydrogenphosphate เข้มข้น 5 และ50 mmol/l เป็น mobile phase ทำการชะแบบ three - step elution สามารถแยกอาร์เซนิกได้ 3 รูปแบบ คือ arsenobetaine (AsB), monomethyarsonic acid (MMA) และ inorganic arsenic เมื่อทดสอบประสิทธิภาพของวิธีการวิเคราะห์ด้วย certified reference material : DORM-2 (dogfish muscle) พบว่า มีค่าเปอร์เซ็นต์กลับคืนเท่ากับ 86.9% ซึ่งจากผลที้ได้ชี้ ให้เห็นว่า วิธีการที้พัฒนาได้ สามารถนำไปวิเคราะห์รูปแบบทางเคมีของอาร์เซนิกในปลาได้อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อนำวิธีการ ที้ได้ไปวิเคราะห์ตัวอย่างปลาทะเลและปลา น้ำจืดที่เก็บมาจากจังหวัดจันทบุรี สมุทรปราการ และกรุงเทพมหานคร พบว่า ปริมาณอาร์เซนิกรวมมีค่าอยู่ระหว่าง 3.7 - 29.0 microgram/g dry weight โดย arsenobetaine เป็นรูปแบบที่พบในสัดส่วนสูงที่สุด คือ อยู่ระหว่าง 62.8 - 95.7% ส่วน MMA และ inorganic arsenic พบในปลาน้ำจืด เป็นส่วนใหญ่ อยู่ระหว่าง 3.7 - 10.9 และ 1.7 - 20.3% ตามลำดับ ปริมาณอาร์เซนิกรวมและสัดส่วนของ AsB ในปลาทะเลมีค่าสูงกว่าในปลาน้ำจืด แต่ MMA และ inorganic arsenic จะพบในปลาน้ำจืดมากกว่า เมื่อพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณ และรูปแบบของอาร์เซนิกที่พบกับ พฤติกรรมการกินอาหารและแหล่งที่อยู่ของปลา พบว่า ปลาที่กินพืชหรือกินซากสัตว์ เป็นอาหาร และอาศัยอยู่บริเวณพื้นท้องน้ำมีแนวโน้ม ที่จะพบ MMA และ inorganic arsenic ได้มากกว่า ซึ่งทั้งสองรูปแบบมีความเป็นพิษสูง อย่างไรก็ตาม เมื่อเปรียนเทียบปริมาณอาร์เซนิกรวม ในน้ำและ ในปลาจากจังหวัดจันทบุรี พบว่า ปริมาณอาร์เซนิกรวมในน้ำมีค่าต่ำกว่าในปลา 2-6 เท่า และส่วนใหญ่เป็น inorganic arsenic มากกว่า 80 % แต่จากค่า bioconcentration factor ชี้ให้เห็นว่า ปลาสะสม inorganic arsenic ในเนื้อเยื่อได้ต่ำมาก แต่จะสะสมอาร์เซนิกอินทรีย์ได้ดีที่สุด ทั้งนี้จากการศึกษารูปแบบทางเคมีในปลาพบว่า อาร์เซนิกอินทรีย์เกือบทั้งหมดอยู่ในรูป arsenobetaine.