วิทยานิพนธ์ (วท.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2542

ารเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของป่าเต็งรังตามระดับความสูงบริเวณสวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ จังหวัดเชียงใหม่ ศึกษาโดยวางแปลงตัวอย่างขนาด 100 x 100 เมตร2 ที่ระดับความสูง 700, 800, 900 และ 1,000 เมตร เหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง ระดับความสูงละ 1 แปลง จำแนกชนิดไม้ยืนต้นที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางระดับอก (DBH) ตั้งแต่ 4.5 เซนติเมตรขึ้นไป มีจำนวนชนิดพันธุ์ไม้เท่ากับ 46, 52, 61 และ 63 ชนิดตามลำดับ มีดรรชนีความหลากชนิดเท่ากับ 3.06, 2.74, 3.07 และ 2.95 ตามลำดับ สังคมพืชที่ระดับความสูง 700-1,000 เมตร เป็นสังคมป่าเต็งรังระดับสูง ที่ระดับความสูง 700 เมตร ไม้เด่นของสังคมคือ พลวง (Dipterocarpus tuberculatus), เต็ง (Shorea obtusa), ตูมกาขาว (Strychnos nux-blanda) และเหียง (Dipterocarpus obtusifolius) ที่ระดับความสูง 800 เมตร ไม้เด่นคือ พลวง, เต็ง, ก่อแพะขน (Quercus kerrii) และเหมือดโลด (Aporosa villosa) โดยมีพลวงเป็นไม้เด่นยึดครองพื้นที่อย่างเด่นชัด ที่ระดับความสูง 900เมตร ไม้เด่นคือ เต็ง, พลวง, เหียง, และก่อแพะขน โดยมีสัดส่วนระหว่างชนิดพันธุ์ไม้เด่นแต่ละชนิดในปริมาณใกล้เคียงกันที่ระดับความสุข 1,000 เมตร ไม้เด่น คือ พลวง, ก่อแพะขน, เต็ง, และรัง (Shorea siamensis) ตามลำดับ โดยมีพลวงเป็นไม้เด่นยึดครองพื้นที่อย่างเด่นชัดและพบไม้วงศ์ก่อ (Fagaceae) ขึ้นปะปนอยู่ด้วย สังคมพืชที่มีความคล้ายคลึงกันมากที่สุดคือ สังคมพืชที่ระดับความสูง 800 เมตร และ 900 เมตร โดยมีค่าดัชนีความคล้ายคลึงเท่ากับ 71.19% และสังคมพืชที่มีความแตกต่างกันมากที่สุดคือ สังคมพืชที่ระดับ 700 และ 1,000 เมตร โดยมีค่าดัชนีความคล้ายคลึงเท่ากับ 53.10% พันธุ์ไม้ทั้งหมดและไม้เด่นอันดับที่ 1-3 ของแต่ละสังคมที่ระดับความสูง 700-1,000 เมตร มีการกระจายแบบกลุ่ม (contagious distribution) ระดับความสูงเหนือระดับน้ำทะเลมีความสัมพันธ์ในทางลบกับปริมาณแคลเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ของดินที่ระดับความลึก 15, 30 และ 50 เซนติเมตร, ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมดที่ระดับความลึก 15 เซนติเมตร, อินทรียวัตถุที่ระดับความลึก 15 เซนติเมตร, ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ที่ระดับความลึก 15 และ 50 เซนติเมตร, ความเป็นกรด-ด่างของดินที่ระดับความลึก 15 และ 30 เซนติเมตร และปริมาณอนุภาคทรายแป้งที่ระดับความลึก 15 และ 30 เซนติเมตร มีความสัมพันธ์ในทางบวกกับปริมาณอนุภาคดินเหนียวที่ระดับความลึก 15 และ 30 เซนติเมตร, ปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ที่ระดับความลึก 15 เซนติเมตรและปริมาณโซเดียมที่แลกเปลี่ยนได้ที่ระดับความลึก 15 และ 30 เซนติเมตร ระดับความสูงเหนือระดับน้ำทะเลปานกลางมีความสัมพันธ์ในทางบวกกับจำนวนชนิดพันธุ์ไม้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) และมีความสัมพันธ์ในทางบวกกับเปอร์เซนต์ของพื้นที่หน้าตัดต่อพื้นที่แปลงอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (p<0.01)