วิทยานิพนธ์ (วท.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2546

ศึกษาผลของอุณหภูมิต่อพิษเฉียบพลันของแคดเมียม สังกะสี และสารละลายผสมร่วมในลูกปลานิล(Oreochromis niloticus Linnaeus) ด้วยวิธีชีววิเคราะห์แบบน้ำนิ่งในห้องปฏิบัติการ โดยการทดลองส่วนแรกเป็นการทดลองกับแคดเมียมและสังกะสีที่อยู่ในสารละลายเพียงชนิดเดียว ที่อุณหภูมิ 28 องศาเซลเซียส ทำการวิเคราะห์ข้อมูลความเป็นพิษในรูปมัธยฐานของระดับความเข้มข้น (LC[subscript 50]) ในเวลา 96 ชั่วโมง ที่ความเชื่อมั่นร้อยละ 95 พบว่า ค่า 96-h LC[subscript 50] (ค่าเฉลี่ยและพิสัย) ของแคดเมียมและสังกะสีมีค่าเท่ากับ 13.08 (9.94 - 16.26) mg Cd/l และ 40.49 (37.99 - 43.07) mg Zn/l ตามลำดับ ส่วนการทดลองขั้นต่อมาเป็นการทดลองกับสารละลายผสมของแคดเมียมและสังกะสี ที่อุณหภูมิ 24, 28 และ 32 องศาเซลเซียส โดยวิเคราะห์ข้อมูลความเป็นพิษแบบ Response Surface Analysis สามารถหาความสัมพันธ์ของความเป็นพิษของแคดเมียมและสังกะสี ที่ระยะเวลา 96 ชั่วโมง ได้ดังสมการ M[subscript 96-24c]=31.621804-0.153524 Cd-2.154992 Zn +0.030476 Cd[superscript 2]+0.0488 CdZn +0.058103 Zn[superscript 2], M[subscript 96-28c] = 20.561982 -0.453714 Cd +0.581789 Zn +0.034286 Cd[superscript 2]+0.034933 CdZn +0.0111 Zn[superscript 2] และ M[subscript 96-32c] = 53.988788 +0.524571 Cd -0.082992 Zn +0.001905 Cd[superscript 2] +0.0048 CdZn +0.017214 Zn[superscript 2] ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบว่า ลักษณะความเป็นพิษร่วมกันของสารละลายผสมระหว่างแคดเมียมและสังกะสี ที่ทุกอัตราส่วนทั้ง 3 อุณหภูมิ เป็นแบบเสริมฤทธิ์กัน และเมื่อลูกปลานิลวัยอ่อนได้รับสารละลายผสมระหว่างแคดเมียมและสังกะสีเป็นระยะเวลานานมากขึ้น อัตราการตายมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นตามอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้น ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า อุณหภูมิมีผลทำให้ระดับความเป็นพิษของสารละลายผสมของแคดเมียมและสังกะสีต่อลูกปลานิลวัยอ่อนเพิ่มขึ้น และความเป็นพิษของสารละลายผสมของแคดเมียมและสังกะสีขึ้นอยู่กับสัดส่วนของโลหะทั้ง 2 ชนิดที่อยู่ในสารละลายผสม จากการคำนวณโดยใช้ค่า safety factor หรือ uncertainty factor สามารถประเมินระดับความเข้มข้นของแคดเมียมและสังกะสีที่ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์ ที่ระดับอุณหภูมิ 28 องศาเซลเซียส ในสภาพสารละลายเดี่ยวเป็น 0.13 และ 0.4 มิลลิกรัมต่อลิตร ตามลำดับ ส่วนในสภาพสารละลายผสมของแคดเมียมและสังกะสีที่ระดับอุณหภูมิต่างๆ นั้น ไม่สามารถหาความเข้มข้นที่แน่นอนได้ เนื่องจาก 96-h LC[subscript 50] ขึ้นอยู่กับปริมาณของแคดเมียมและสังกะสี ที่อยู่ในสารละลายผสม