วิทยานิพนธ์ (สถ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547

แสวงหากลยุทธ์และเสนอแนะแนวทางการออกแบบปรับปรุงอาคารที่พักอาศัย ของผู้มีรายได้ต่ำให้เกิดประสิทธิภาพการใช้พลังงาน และสร้างสภาวะน่าสบายซึ่งมีความเหมาะสมในเชิงเทคนิคและเศรษฐศาสตร์ โดยใช้อาคารพักอาศัยเดี่ยวสองชั้น ในโครงการบ้านเอื้ออาทรเป็นอาคารกรณีศึกษา การศึกษาวิจัยประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก ส่วนแรกเป็นการสำรวจ ประเมินและวิเคราะห์ระดับสภาวะแวดล้อมด้านอุณหภูมิ และการใช้พลังงานในอาคาร โดยจำลองสภาพอาคารด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ DOE 2.1 E ซึ่งใช้เป็นตัวแทนอาคารกรณีศึกษาในการประเมินและประสิทธิภาพอาคาร การศึกษาในส่วนหลังเป็นการพิจารณา แนวทางการปรับปรุงองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรม และเสนอแนวทางการปรับปรุงที่เหมาะสมกับอาคารกรณีศึกษา ผลการวิจัยพบว่า ความร้อนที่เกิดขึ้นภายในอาคาร มาจากองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรม ที่ไม่มีคุณสมบัติและประสิทธิภาพเพียงพอที่จะต้านทานความร้อนจากภายนอกได้ ทำให้ค่าการถ่ายเทความร้อนรวมผ่านกรอบอาคารเกิดขึ้นสูง ซึ่งองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมที่พบสภาพปัญหา และควรนำมาพิจารณาปรับปรุงได้แก่ ผนังทึบและช่องเปิดหน้าต่าง จากสภาพปัญหาดังกล่าวนั้น ส่งผลให้อุณหภูมิภายในบางช่วงเวลาอยู่สูงกว่าระดับสภาวะน่าสบาย โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อน ซึ่งมีอัตราส่วนจำนวนชั่วโมงที่เข้าสู่สภาวะน่าสบาย 66.69% ของชั่วโมงที่ใช้สอยพื้นที่ในช่วงกลางวัน และ 86.50% ของชั่วโมงที่ใช้สอยพื้นที่ในช่วงกลางคืน จากการศึกษา สามารถสรุปเป็นแนวทางการปรับปรุงอาคาร เพื่อสภาวะน่าสบายและการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งสามารถเพิ่มอัตราส่วนจำนวนชั่วโมงที่เข้าสู่สภาวะน่าสบายได้ถึง 69.29% ของชั่วโมงที่ใช้สอยพื้นที่ในช่วงกลางวัน และ 93.97% ของชั่วโมงที่ใช้สอยพื้นที่ในช่วงกลางคืน โดยมีอัตราค่าก่อสร้างอาคารเพิ่มขึ้นจากเดิม 7.4% และได้ขยายผลการศึกษา โดยการนำแนวทางปรับปรุงอาคารกรณีศึกษามาใช้ร่วมกับ การระบายอากาศเฉพาะช่วงกลางคืน (night ventilation) ซึ่งทำให้มีอัตราส่วนชั่วโมงที่เข้าสู่สภาวะน่าสบายเพิ่มขึ้นเป็น 79.54% ของชั่วโมงที่ใช้สอยพื้นที่ในช่วงกลางวัน และ 94.65% ของชั่วโมงที่ใช้สอยพื้นที่ในช่วงกลางคืน