วิทยานิพนธ์ (นศ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ และความคิดเห็นของนักหนังสือพิมพ์ต่อการกำกับดูแลตนเองในวิชาชีพภายใต้สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ ซึ่งเก็บข้อมูลด้วยวิธีการวิจัยเชิงสำรวจโดยใช้แบบสอบถาม และการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า ระดับความรู้ของนักหนังสือพิมพ์ต่อการกำกับดูแลตนเองในวิชาชีพภายใต้สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติมีความสัมพันธ์กับตัวแปรต่างๆ อาทิลักษณะสังคมประชากรได้แก่ อายุการทำงานข่าว ระดับการศึกษา ประเภทหนังสือพิมพ์ที่สังกัด พื้นที่การทำงานข่าว และปัจจัยทางวิชาชีพได้แก่ การเป็นสมาชิกองค์กรวิชาชีพ จริยธรรมในวิชาชีพนโยบายการนำเสนอข่าวขององค์กร และอิทธิพลจากผู้ลงโฆษณา ส่วนระดับความคิดเห็นของนักหนังสือพิมพ์ต่อการกำกับดูแลตนเองในวิชาชีพภายใต้สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ พบว่ามีความสัมพันธ์กับตัวแปรต่างๆ เช่นลักษณะสังคมประชากรได้แก่ อายุการทำงานข่าว ระดับการศึกษา ประเภทหนังสือพิมพ์ที่สังกัด พื้นที่การทำงานข่าว และปัจจัยทางวิชาชีพได้แก่การเรียนจบสาขานิเทศศาสตร์หรือวารสารศาสตร์ การเป็นสมาชิกองค์กรวิชาชีพ และอิทธิพลจากผู้ลงโฆษณา ในด้านความรู้ของนักหนังสือพิมพ์ต่อการกำกับดูแลตนเองในวิชาชีพภายใต้สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ นักหนังสือพิมพ์ส่วนใหญ่มีความรู้ในเรื่องที่มาและเจตนารมณ์ในการจัดตั้งสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติในระดับสูงมากที่สุดขณะที่มีความรู้ในเรื่องกระบวนการร้องเรียนเรื่องราวร้องทุกข์และบทกำหนดโทษของสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติในระดับต่ำมากที่สุด ส่วนด้านความคิดเห็นของนักหนังสือพิมพ์ต่อการกำกับดูแลตนเองในวิชาชีพภายใต้สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ พบว่านักหนังสือพิมพ์ส่วนใหญ่เห็นด้วยกับทิศทางของข้อความในเชิงบวกเกี่ยวกับการปฏิบัติตนตามหรือการมีสำนึกในจรรยาบรรณวิชาชีพในระดับมากที่สุด และระดับมากกล่าวคือ หากนักหนังสือพิมพ์กระทำผิดหลักจริยธรรมในวิชาชีพควรจะถูกลงโทษจากองค์กรสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ ขณะเดียวกันข้อความที่นักหนังสือพิมพ์เห็นด้วยในระดับปานกลางและในระดับน้อยจะเป็นเรื่องการปฏิบัติงานข่าวไปในทางที่ไม่ถูกต้อง หรือผิดจริยธรรมในวิชาชีพ ความรู้ และความคิดเห็น ตลอดจนการตระหนักถึงความสำคัญของการกำกับดูแลตนเองภายใต้สภาการฯ ของนักข่าว สามารถอภิปรายได้ว่าเป็นผลมาจากลักษณะอันเปิดกว้างของวิชาชีพของนักข่าวที่ไม่จำเป็นต้องอาศัยการศึกษาเฉพาะในสาขานั้นๆ จนทำให้ขาดเอกภาพในวิชาชีพ ตลอดจนการที่สภาการฯไม่มีน้ำหนักในแง่การให้คุณให้โทษต่อสมาชิกเท่าสภาวิชาชีพในสาขาวิชาอื่นๆเช่น วิชาชีพแพทย์ ทนายควาาม วิศวกรและอื่นๆ รวมทั้งการประชาสัมพันธ์ที่ยังไม่เพียงพอของสภาการฯ และการที่ สถาบันการศึกษา นักวิชาการไม่ได้ให้ความสำคัญในหลักสูตรการเรียนการสอนเกี่ยวกับเรื่องของสภาการฯเท่าที่ควรจะเป็น