วิทยานิพนธ์ (นศ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2545

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ให้ทราบถึงสัญญะที่ปรากฎอยู่ในชุมชนอินเทอร์เน็ตเวิลด์ไวท์เว็บดอทพันธ์ทิพย์ดอทคอม เพื่อศึกษารหัสทางวัฒนธรรมต่างๆ ที่ปรากฎอยู่ในชุมชนอินเทอร์เน็ตเวิลด์ไวท์ เว็บดอทพันธ์ทิพย์ดอทคอม และ เพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบความเหมือนและความแตกต่างของรหัสทางวัฒนธรรมของกลุ่มต่างๆ ในชุมชนอินเทอร์เน็ตเวิลด์ไวท์เว็บดอทพันธ์ทิพย์ดอทคอม โดยผู้วิจัยได้ใช้วิธีวิจัยเชิง คุณภาพ (Qualitative Research) เป็นการวิเคราะห์เนื้อหาแนววัฒนธรรมศึกษา (Cultural Approach) และใช้แนวคิดเรื่องการสื่อสารผ่านสื่อกลางคอมพิวเตอร์ แนวคิดเกี่ยวกับสังคมวิทยาและชุมชน แนวคิดเรื่อง ปฏิสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์ แนวคิดสัญญะวิทยา เพื่อเป็นกรอบในการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า สัญญะที่ปรากฏในชุมชนอินเทอร์เน็ตเวิลด์ไวท์เว็บดอทพันธ์ทิพย์ดอทคอม แบ่งได้ออกเป็น 3 ลักษณะ คือ สัญรูป (Icon) เป็นสัญญะที่มีรูปร่างหน้าตาคล้ายหรือเหมือนกับวัตถุที่มีจริงอย่างมากที่สุด เช่น ภาพถ่าย รูปวาด, ดัชนี (Index) เป็นสัญญะที่มีความเกี่ยวพันโดยตรงกับวัตถุที่มีอยู่จริง การถอดรหัส index นั้นจะใช้การคิดหาเหตุผลเชื่อมโยงหาความสัมพันธ์เชิงเหตุ-ผล ระหว่าง index กับ object ได้แก่ การตกแต่งภาพเพื่อสร้างความหมาย และ สัญลักษณ์ (Symbol) ผู้สนทนาจะใช้สัญลักษณ์ในการทดแทนภาษากาย เพื่อบอกถึงอารมณ์ ความรู้สึกของตนให้คู่สนทนาเข้าใจ และใช้สัญลักษณ์เพื่อบอกการกระทำของตน ให้คู่สนทนาทราบว่า ตนต้องการแสดงการกระทำใดให้คู่สนทนาทราบ ในส่วนของรหัสทางวัฒนธรรมในชุมชนอินเทอร์เน็ตเวิลด์ไวท์เว็บดอทพันธ์ทิพย์ดอทคอมนั้น พบว่ารหัสทางวัฒนธรรมของกลุ่มต่างๆ ในชุมชนอินเทอร์เน็ตเวิลด์ไวท์เว็บดอทพันธ์ทิพย์ดอทคอมที่มีลักษณะ แตกต่างกัน ในแต่ละกลุ่ม ซึ่งถือเป็นรหัสทางวัฒนธรรมเฉพาะของแต่ละกลุ่ม ความต่างกันของรหัสทางวัฒนธรรมนั้น ทำให้การถอดรหัส มีความหมายที่แตกต่างกัน อันเนื่องจากในแต่ละกลุ่มมีความสนใจเฉพาะด้านที่ต่างกัน ทำให้สะท้อนอัตลักษณ์ของแต่ละกลุ่มออกมาต่างกัน อาทิ รหัสทางวัฒนธรรมการท่องเที่ยวแบบแบกเป้ใบเดียวของโต๊ะ BluePlanet รหัสทางวัฒนธรรมการนัดพบปะเพื่อโชว์รถยนต์ ของโต๊ะรัชดา เป็นต้น หากแต่ในชุมชนนี้ นอกจากจะมีวัฒนธรรมเฉพาะแล้ว ยังมีการใช้รหัสทางวัฒนธรรมร่วม ซึ่งรหัสทางวัฒนธรรมของกลุ่มต่างๆ ในชุมชนอินเทอร์เน็ตเวิลด์ไวท์เว็บดอทพันธ์ทิพย์ดอทคอมที่มีลักษณะเหมือนกัน หรือเป็นวัฒนธรรมร่วมของทุกกลุ่มในชุมชนนั้น สมาชิกในชุมชนทุกกลุ่ม ต่างสามารถถอดรหัสออกมาได้ความหมายเดียวกัน เป็นความหมายร่วมของชุมชน ได้แก่ รหัสทางวัฒนธรรมการใช้ภาษาเป็นหลักในการติดต่อสื่อสาร รหัสทางวัฒนธรรมด้านมารยาททางสังคม รหัสทางวัฒนธรรมด้านการผูกพันกับถิ่นที่อยู่อาศัย