วิทยานิพนธ์ (นศ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2544

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระบบอุปถัมภ์กับความสัมพันธ์ระหว่างผู้ผลิตและนักแสดงละครโทรทัศน์ไทย แล้วเข้าใจถึงเกณฑ์ปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อการตัดสินใจร่วมงานกันของผู้ผลิตและนักแสดง โดยรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์เจาะลึก ผู้ผลิตและนักแสดง ตลอดจนผู้ที่เกี่ยวข้องอยู่ในกระบวนการผลิตละครโทรทัศน์ ผลการวิจัยพบว่า ความสัมพันธ์ของผู้ผลิตและนักแสดงละครโทรทัศน์ไทยมีความหลากหลายจนเกินกว่าจะสรุปเป็นโครงสร้างที่ชัดเจนได้ โดยผู้ผลิตคัดเลือกนักแสดงโดยคำนึงเกณฑ์ปัจจัยดังนี้ 1. บุคลิกลักษณะของตัวละคร 2. คุณสมบัติทางการตลาด 3. สัญญาตามกฎหมาย 4. ความสามารถ 5. ค่าตอบแทน 6. ภาพลักษณ์และภาพพจน์ 7. ความคุ้นเคย 8. เงื่อนไขในการร่วมงาน 9. ประวัติการร่วมงาน 10. การให้ความร่วมมืออื่นๆ และนักแสดงละครโทรทัศน์เองก็มีเกณฑ์ตัดสินใจในการรับงานแสดงดังนี้ 1. สัญญาตามกฎหมาย 2. เรื่องและบทบาทที่น่าสนใจ 3. ค่าตอบแทน 4. กำหนดเวลาถ่ายทำ 5. ประวัติการทำงาน 6. ผู้กำกับการแสดง 7. สถานที่ถ่ายทำ 8. ความคุ้นเคย 9. การส่งเสริมดูแลนักแสดง ในส่วนของปัจจัยที่ทำให้ความสัมพันธ์แปรผัน คือ 1. จำนวนผู้ผลิตมีหลายราย 2. มีนักแสดงที่สามารถทดแทนกันได้ 3. ฐานทรัพยากรของคู่อุปถัมภ์เปลี่ยนไป รูปแบบการอุปถัมภ์แบ่งโดยปัจจัยศักยภาพของผู้อุปถัมภ์ มี 3 ลักษณะ 1. ผู้ผลิตอุปถัมภ์นักแสดงผ่านผู้จัด 2. ผู้จัดอุปถัมภ์นักแสดง 3. ผู้ผลิตเป็นผู้จัดเองด้วยอุปถัมภ์นักแสดง โดยระดับการอุปถัมภ์อาจแบ่งออกเป็น 4 ระดับ 1. อุปถัมภ์ในขั้นวางแผน 2. อุปถัมภ์ในขั้นวางแผนและเตรียมการ 3. อุปถัมภ์ในขั้นวางแผน เตรียมการ และระหว่างขั้นผลิต 4.อุปถัมภ์ในทุกขั้นตอน