วิทยานิพนธ์ (น.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงมาตรการทางเลือกแก่ศาล ด้วยวิธีการปฏิบัติต่อผู้กระทำผิดโดยไม่ใช้เรือนจำ ซึ่งเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการแก้ไขฟื้นฟูผู้กระทำผิด โดยเน้นการบังคับใช้กับผู้กระทำผิดคดีอาญาร้ายแรงแต่เป็นผู้ที่ไม่มีนิสัยเป็นอันตรายต่อสังคม มิใช่ผู้ประพฤติผิดติดนิสัยหรือเป็นอาชญากร โดยสันดานไม่สมควรที่ศาลจะลงโทษโดยใช้เรือนจำแก่ผู้กระทำผิด เนื่องจากผู้กระทำผิดกลุ่มนี้ยังพอสามารถแก้ไขฟื้นฟูพฤติกรรมภายนอกเรือนจำได้ อีกทั้งการลงโทษโดยใช้เรือนจำก่อให้เกิดผลเสียหลายประการ ซ้ำยังเป็นการเพิ่มปริมาณผู้ต้องขังโดยไม่จำเป็นและทำให้เป็นภาระของรัฐที่ต้องแก้ปัญหาต่อไปอีกด้วย ผลการศึกษาพบว่า ในประเทศสหรัฐอเมริกามีการใช้มาตรการคุมประพฤติแบบเข้มเพื่อเป็นทางเลือกแก่ศาลแทนการลงโทษจำคุก ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของมาตรการลงโทษระดับกลางที่มีลักษณะคาบเกี่ยวระหว่างมาตรการคุมประพฤติแบบปกติและการลงโทษจำคุก โดยศาลเป็นผู้พิจารณาออกคำสั่งภายใต้บทบัญญัติของกฎหมายประกอบกับความสมัครใจของผู้กระทำผิดในการร้องขอต่อศาลด้วย มาตรการคุมประพฤติแบบเข้มนี้มีกระบวนการสอดส่องดูแลผู้ถูกคุมประพฤติอย่างเข้มงวดและเคร่งครัดมาก โดยเฉพาะเงื่อนไขคุมประพฤติที่ศาลกำหนดเวลาห้ามออกจากเคหะสถานโดยใช้เครื่องมืออิเลคทรอนิกส์ ซึ่งเป็นเงื่อนไขที่เพิ่มความเข้มงวดและมีประสิทธิภาพมากกว่ามาตรการคุมประพฤติแบบปกติ เพื่อใช้บังคับกับผู้กระทำผิดคดีอาญาร้ายแรงหรือผู้ที่มีความเสี่ยงสูงได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ประเทศอังกฤษยังมีมาตรการป้องกันภยันตรายแก่สังคมด้วยการทำงานร่วมกันแบบพหุภาคีของหลายๆ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในกระบวนการยุติธรรม เช่น ตำรวจ คุมประพฤติและราชทัณฑ์ เป็นต้น เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับประชาชนในสังคมว่าผู้กระทำผิดเหล่านั้นจะไม่หวนกลับมากระทำผิดซ้ำอีก มาตรการคุมประพฤติแบบเข้มจึงมีความเหมาะสมที่จะนำมาใช้บังคับในประเทศไทย ตามแนวทางการบังคับใช้และการแก้ไขกฎหมายที่ได้เสนอไว้ เพื่อเพิ่มความหลากหลายให้แก่ศาลในการพิจารณามาตรการลงโทษโดยไม่ใช้เรือนจำ ทั้งกรณีผู้กระทำผิดที่เป็นผู้ใหญ่และผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กหรือเยาวชนให้ได้รับโอกาสกลับตัวเป็นคนดีของสังคมและเป็นทรัพยากรที่มีคุณค่าของประเทศต่อไป