วิทยานิพนธ์ (ค.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโดยบูรณาการสาระการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย โดยมีวิสัยทัศน์ร่วมระหว่างสมาชิกในชุมชนคีรีวงกับครูโรงเรียนไทยรัฐวิทยา 74 (ชุมชนบ้านคีรีวง) เป็นแกนเป้าหมาย สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1 ผลการวิจัย 1. กระบวนการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาขั้นพื้นฐานแบบเน้นวิสัยทัศน์ร่วมมี 2 ขั้นตอน ดังนี้ 1.1 กำหนดวิสัยทัศน์ร่วมระหว่างชุมชนกับโรงเรียน ซึ่งมี 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ผู้วิจัยสร้างความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนและครูในโรงเรียน ระยะที่ 2 ชุมชนและโรงเรียนร่วมกับดำเนินการสร้างวิสัยทัศน์โดยมีผู้วิจัยทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยความสะดวก 1.2 จัดทำหลักสูตรสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโดยบูรณาการกลุ่มสาระการเรียนรู้ 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้ คือ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาขั้นพื้นฐานแบบเน้นวิสัยทัศน์ร่วม มีทั้งหมด 6 ระยะ คือ 1) ศึกษาและประมวลความรู้จากท้องถิ่นโดยการเก็บข้อมูลภาคสนามและแหล่งข้อมูลด้านเอกสารในชุมชน 2) บูรณาการข้อมูลที่ได้ทั้งหมดร่วมกับมาตรฐานสาระที่กำหนดไว้ในหลักสูตรทั้ง 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้ 3) ยกร่างหลักสูตรโดยการจัดทำหลักสูตรและเอกสารประกอบหลักสูตร 4) ประเมินความสมบูรณ์ของหลักสูตรโดยผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญด้านหลักสุตร 5) ทดลองใช้หลักสูตรและประเมินผลการทดลอง 6) แก้ไขปรับปรุงหลักสูตร 2. การกำหนดวิสัยทัศน์ร่วมระหว่างชุมชนและโรงเรียน 2.1 วิสัยทัศน์ร่วมระหว่างชุมชนคีรีวงกับโรงเรียนไทยรัฐวิทยา 74 คือ นักเรียนในโรงเรียนนี้เป็นผู้ที่มีความรู้ อันเป็นท้องถิ่นและสากล นำความรู้ไปพัฒนาตนเองและท้องถิ่น มีคุณธรรม จริยธรรม สืบทอดศิลปวัฒนธรรม เอกลักษณ์ของชุมชน และอยู่ร่วมในสังคมอย่างมีความสุข ภายในปีการศึกษา 2553 2.2 ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดวิสัยทัศน์ร่วมกับโรงเรียนในลักษณะของความร่วมมืออย่างเป็นทางการ โดยใช้วิธีการประชุม ซึ่งมีขั้นตอนในการกำหนดวิสัยทัศน์ร่วมระหว่างโรงเรียนและชุมชน ดังนี้ 1) ศึกษาข้อมูลสารสนเทศของโรงเรียน ชุมชน วิเคราะห์ เปรียบเทียบและสรุปข้อมูลเพื่อประเมินสถานภาพของโรงเรียน 2) นำเสนอวิสัยทัศน์ร่วมระหว่างชุมชนและโรงเรียน 2.3 ปัญหาและอุปสรรคหลักในการกำหนดวิสัยทัศน์ร่วมระหว่างชุมชนและโรงเรียนคือ ชุมชนและโรงเรียนขาดทักษะการเชื่อมโยงสภาพปัจจุบันกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภายนอกชุมชน 3. ผลของการทดลองใช้หลักสูตร มีดังนี้ 3.1 ค่าเฉลี่ยคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย หลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3.2 ค่าเฉลี่ยคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย หลักการทดลองสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 60 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3.3 ระดับความคิดเห็นของนักเรียนเกี่ยวกับหลักสูตรที่นำมาทดลองใช้ พบว่า ในด้านสาระการเรียนรู้ นักเรียนเห็นว่าเนื้อเรื่องที่เรียนทำให้นักเรียนเกิดความภาคภูมิใจ และรักท้องถิ่นของตนเองอยู่ในระดับมากที่สุด ด้านกิจกรรมการเรียนรู้ นักเรียนรู้สึกสนุนสนานกับกิจกรรมที่ทำอยู่ในระดับมกา และด้านสื่อการเรียนรู้ นักเรียนเห็นว่าสื่อมีความหลากหลายและมีความเหมาะสมต่อการทำกิจกรรมอยู่ในระดับมากที่สุด