วิทยานิพนธ์ (ค.ด.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2554

งานวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการปฏิบัติงานของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตของประชาชน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1.วิเคราะห์คุณลักษณะและสภาพแวดล้อมของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัย 2.สร้างรูปแบบการส่งเสริมการปฏิบัติงานของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตของประชาชน 3.ศึกษาปัจจัยและเงื่อนไขในการใช้รูปแบบการส่งเสริมการปฏิบัติงานของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตของประชาชน 4.นำเสนอข้อเสนอเชิงนโยบายการส่งเสริมการปฏิบัติงานของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตของประชาชน โดยอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ครูภูมิปัญญาไทย 4 คน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน 4 คน หมอดินอาสา 4 คน อาสาสมัครส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 4 คน อาสาสมัครเพื่อสังคม 4 คน ผู้รับบริการ 20 คน ผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่มตรวจสอบร่างรูปแบบ 10 คน ผู้เชี่ยวชาญประเมินรูปแบบ 5 คน รวม 55 คน ผลการวิจัยพบว่า 1.คุณลักษณะและสภาพแวดล้อมของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยประกอบด้วยการเป็นผู้ยึดคำสอนทางศาสนา คำสอนของบิดา มารดา และบรรพบุรุษ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และวัฒนธรรมการเกื้อกูลในสังคมไทย มีความเป็นจิตอาสา ความเป็นครู ความใฝ่รู้ ความจริงใจ ความมุ่งมั่น ความกระตือรือร้น ความเสียสละ ความศรัทธา มีการแต่งกาย กิริยาท่าทาง และการพูดที่เหมาะสมกับกาลเทศะ และมีการเรียนรู้ตลอดชีวิต 2.รูปแบบการส่งเสริมการปฏิบัติงานของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตของประชาชน ประกอบด้วยหลักการ ได้แก่ การพัฒนาตนเอง ความรับผิดชอบต่อสังคม ความศรัทธาต่อตัวเองและผู้อื่น ความเข้าใจในบริบทสังคม ความเข้าใจในการเรียนรู้ตลอดชีวิต และการมีจิตวิญญาณความเป็นครู และกระบวนการ ได้แก่ การมีต้นแบบที่ดี การเป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต การตระหนักรู้ด้วยตนเองที่จะช่วยเหลือผู้อื่น ความเชื่อมั่นในศักยภาพความเป็นมนุษย์ และการมีจิตวิญญาณความเป็นครู 3.ปัจจัยในการใช้รูปแบบ ได้แก่ การสร้างทัศนคติที่ดี ความเข้าใจในการปฏิบัติงาน การยกย่องและเชิดชูเกียรติ และการมีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เงื่อนไขในการใช้รูปแบบ ได้แก่ เวลา การสนับสนุนจากหน่วยงานต้นสังกัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การเข้าถึงข้อมูลและข่าวสารในการปฏิบัติงาน และความเข็มแข็งด้านเครือข่าย 4.ข้อเสนอเชิงนโยบายในการส่งเสริมการปฏิบัติงานของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตของประชาชน ประกอบด้วยการจัดกลไกการพัฒนาความเป็นอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัย และศักยภาพของอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยการพัฒนาระบบการบริหารจัดการให้มีประสิทธิภาพเอื้อต่อการปฏิบัติงาน การส่งเสริมกลไกความร่วมมือระหว่างอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัยและอาสาสมัครกลุ่มอื่นๆ ตลอดจนทุกภาคส่วนในสังคม และการส่งเสริมการพัฒนาระบบฐานข้อมูลอาสาสมัครการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัย