วิทยานิพนธ์ (ศศ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2552

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา กระบวนท่ารำตัวนนทุกในการแสดงโขน ชุด นารายณ์ปราบนนทุกของครูทองเริ่ม มงคลนัฏ ผู้วิจัยพบว่ากระบวนท่ารำตัวนนทุก ของครูทองเริ่ม มงคลนัฏ ถือได้ว่าเป็นต้นแบบของกระบวนท่าตัวนนทุกที่เป็นแบบแผน นอกจากนี้ยังให้แง่คิดในด้านคุณธรรมที่ว่า การหลงมัวเมาในอำนาจหรือใช้อำนาจในทางที่ผิด จะก่อให้เกิดความวิบัติแก่ชีวิตในที่สุด กระบวนท่ารำตัวนนทุกในการแสดงโขน ชุด นารายณ์ปราบนนทุก ประกอบไปด้วยการแสดง 4 ช่วงตามเนื้อเรื่อง โดยเรียงตามลำดับ คือ 1 ช่วงนนทุกล้างเท้าเทวดานางฟ้า เป็นกระบวนท่าที่ต้องรำรับบทกับเทวดานางฟ้า และกระบวนท่ารำบรรยายถึงความเจ็บปวดของตน 2. ช่วงนนทุกขอนิ้วเพชร เป็นการรำเดี่ยว ประกอบด้วยกระบวนท่ารำตีบทตามบทร้อง และกระบวนท่าดีใจประกอบเพลงหน้าพาทย์ 3. ช่วงสังหารเทวดานางฟ้า เป็นกระบวนท่ารำประกอบเพลงหน้าพาทย์เพื่อแสดงอิทธิฤทธิ์เมื่อเกิดความโมโห 4. ช่วงเกี้ยวนางนารายณ์และถูกสาป เป็นกระบวนท่ารำคู่เกี้ยวตัวนางตามบทร้อง และการรำตามบทพากย์ - เจรจา กระบวนท่ารำตัวนนทุกในการแสดงโขน ชุด นารายณ์ปราบนนทุก เป็นกระบวนท่ารำที่สมควรแก่การอนุรักษ์ ซึ่งแฝงไปด้วยแง่คิดในด้านคุณธรรม อีกทั้งยังเป็นกระบวนท่ารำที่มีความสวยงามและมีคุณค่าต่อนาฏยศิลป์ไทย