วิทยานิพนธ์ (บธ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2528

ธุรกิจสถานบริหารร่างกายเป็นธุรกิจที่น่าสนใจ และได้รับความนิยมกว้างขวางเพิ่มขึ้นในปัจจุบัน การศึกษาวิจัยนี้ จะทำโดยเก็บข้อมูลจากบุคคล ๓ กลุ่ม คือ ผู้บริหารของธุรกิจสถานบริหารร่างกาย ลูกค้าหรือสมาชิกของสถานบริหารร่างกายในปัจจุบัน และผู้บริโภคทั่วไป โดยทั้งนี้ ประเด็นสำคัญที่มุ่งศึกษาคือ สภาวะตลาดและการแข่งขันส่วนผสมทางการตลาด ทัศนคติ และพฤติกรรมของผู้บริโภค จากการศึกษาพบว่า ในช่วงระยะเวลา ๑-๒ ปีที่ผ่านมา ได้มีจำนวนสถานบริหารร่างกายเปิดบริการเพิ่มขึ้นมาก และยังคงเพิ่มขึ้นอีกใน ๑-๒ ปีข้างหน้าด้วย การดึงดูดลูกค้า จะเป็นลักษณะของการแยกลูกค้าตามพื้นที่มากขึ้น ทำเลที่ตั้งเป็นปัจจัยที่สำคัญในการดำเนินธุรกิจประเภทนี้ กลยุทธ์ทางการตลาดที่มักนำมาใช้ ได้แก่ การส่งเสริมการขาย การสร้างความหลากหลายของบริการ การพัฒนาบริการ การแบ่งส่วนตลาด และการสร้างความแตกต่าง หรือคุณค่าทางใจในบริการ โดยทั้งนี้ การกำหนดราคามักมิได้ใช้ต้นทุนเป็นหลัก แต่จะพิจารณาถึงราคาตลาด กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย และตำแหน่งทางการแข่งขันที่ตั้งไว้มากกว่า วิธีการในการหาลูกค้าอาจทำโดยการโฆษณา ประชาสัมพันธ์ สาธิต เพื่อให้ผู้บริโภคที่สนใจเข้ามาติดต่อยังสถานบริหารร่างกายเอง การส่งฝ่ายขายออกไปติดต่อหรือการให้พนักงาน ตลอดจนลูกค้าหรือสมาชิกทุกคนทำหน้าที่ในการช่วยหาลูกค้า และได้รับผลตอบแทน ซึ่งอาจอยู่ในรูปของค่านายหน้า รางวัลหรือ บริการให้เปล่า เป็นต้น นอกจากนี้ยังพบว่า ธุรกิจประเภทนี้มีลักษณะของความไม่สม่ำเสมอของอุปสงค์ หรือจำนวนผู้เข้าใช้บริการ เป็นลักษณะฤดูกาลอีกด้วยเหตุผลที่สำคัญที่สุดในการเข้าใช้บริการของลูกค้าหรือสมาชิก ของสถานบริหารร่างกายในปัจจุบัน คือ เพื่อรักษาสุขภาพให้แข็งแรง และรองลงมาคือ เพื่อลดน้ำหนักตัว ผู้ที่เป็นลูกค้าหรือสมาชิกส่วนใหญ่จะตอบว่า ได้ผลเป็นที่น่าพอใจหลังการใช้บริการในสถานบริหารร่างกาย ส่วนปัจจัยหรือมูลเหตุจูงใจในการตัดสินใจเลือกสถานบริหารร่างกายที่สำคัญที่สุดคือ การตั้งอยู่ใกล้บ้านหรือที่ทำงาน สำหรับผู้บริโภคทั่วไปที่มิได้เป็นลูกค้าหรือสมาชิกของสถานบริหารร่างกายในปัจจุบัน ประมาณครึ่งหนึ่งของผู้ตอบทั้งหมด มีความสนใจในบริการของสถานบริหารร่างกาย โดยมิได้จำกัดเฉพาะผู้ที่มีส่วนสัด และ/หรือน้ำหนักตัวต่างจากเกณฑ์มาตรฐาน แต่มีผู้ตอบจำนวนน้อยเท่านั้นที่คิดว่า จะสมัครเข้าใช้บริการ ทั้งนี้เนื่องจากเหตุผลที่สำคัญคือ การไม่มีเวลาว่างเพียงพอ ส่วนผู้บริโภคที่ตอบว่า ไม่สนใจในบริการสถานหริการร่างกายนั้น เหตุผลที่สำคัญคือ เนื่องจากเห็นว่าเป็นวิธีการออกกำลังกายที่สิ้นเปลืองเกินไป ปัญหาและอุปสรรคที่มีผลกระทบต่อธุรกิจสถานบริหารร่างกาย ได้แก่ การขาดความสนใจในการออกกำลังกายของคนไทย ภาษีอุปกรณ์เครื่องมือในอัตราสูง ความไม่สม่ำเสมอของอุปสงค์ ภาวะเศรษฐกิจ และการมีเวลาว่างน้อยลงของผู้บริโภค เนื้อที่ในการให้บริการที่มีจำกัด อันทำให้เกิดความหนาแน่นเกินไปของผู้เข้าใช้บริการในบางช่วงเวลา ตลอดจนปัญหาด้านบุคลากร เป็นต้น ข้อเสนอแนะของผู้ทำการวิจัยต่อธุรกิจสถานบริหารร่างกาย ได้แก่ การสร้างความเข้าใจและทำให้ผู้บริโภคเห็นคุณค่าของการบริหารร่างกายเพิ่มขึ้น โดยทั้งนี้การเผยแพร่ความรู้และสร้างความสนใจดังกล่าว อาจจัดขึ้นโดยความร่วมมือกันระหว่างสถานบริหารร่างกายด้วยกันหรือกับผู้จำหน่ายอุปกรณ์เครื่องมือบริหารร่างกาย ผู้ผลิต/จำหน่ายชุดบริหารร่างกาย เป็นต้น พัฒนาคุณภาพของการบริการให้เกิความประทับใจ รวมทั้งด้านความสะอาดเรียบร้อยของสถานที่และอุปกรณ์ต่างๆ มุ่งความพยายามทางการตลาดแก่ผู้บริโภคในท้องที่ซึ่งสถานบริหารร่างกายตั้งอยู่เพิ่มขึ้น การเพิ่มยอดขายในช่วงเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ ซึ่งเป็นช่วงที่ยอดขายและจำนวนสมาชิกเข้าใช้บริการน้อย โดยการออกจำหน่ายบัตรเข้ารับบริการ ในลักษณะบัตรของขวัญ นอกจากควรมีการลดราคาค่าบริการในช่วงเวลาที่มีเข้าใช้บริการน้อย และกำหนดระยะเวลาหมดอายุ หรือช่วงเวลาในการเข้าใช้บริการแก่บัตรสมาชิก ซึ่งจำหน่ายในราคาลดพิเศษ ช่วงส่งเสริมการขาย เป็นต้น