การศึกษาผลของวิธีการปลูกข๎าวตํอการระบาดและการจัดการศัตรูข๎าวในสภาวะ อากาศแปรปรวนเพื่อศึกษาการท าลายของศัตรูข๎าวในแตํละวิธีการปลูก และวิธีการ จัดการศัตรูข๎าวที่เหมาะสม ที่ชํวยลดการระบาดของศัตรูข๎าว ด าเนินการโดยวางแผนการ ทดลองแบบ Split plot in Randomized Complete Block จ านวน 4 ซ้ า มีปัจจัย หลักเป็นวิธีการปลูกข๎าว 4 วิธี ได๎แกํ กรรมวิธีที่ 1 หวํานน้ าตม อัตราเมล็ดพันธุ์ตาม ค าแนะน าของกรมการข๎าว กรรมวิธีที่ 2 ปักด าด๎วยมือ กรรมวิธีที่ 3 ปักด าด๎วยเครื่อง กรรมวิธีที่ 4 วิธีโยนกล๎า ปัจจัยรอง คือ การจัดการศัตรูข๎าว 2 วิธี ได๎แกํ ควบคุมโดยการ ใช๎วิธีผสมผสาน และไมํควบคุม ด าเนินการในศูนย์วิจัยข๎าวชัยนาท ระหวํางเดือน กุมภาพันธ์ถึงพฤษภาคม 2555 ผลการทดลองพบวํา วิธีการปลูกข๎าวมีผลตํอการระบาด ของศัตรูข๎าว โดยกรรมวิธีหวํานน้ าตมพบการระบาดของเพลี้ยไฟเกินระดับเศรษฐกิจแตํ ไมํพบการระบาดในกรรมวิธีอื่น สํวนเพลี้ยกระโดดสีน้ าตาลพบจ านวนมากเกินระดับ เศรษฐกิจในทุกกรรมวิธี ยกเว๎นกรรมวิธีปักด าด๎วยมือ หนอนหํอใบข๎าวพบลงท าลาย รุนแรงในกรรมวิธีหวํานน้ าตมและโยนกล๎าทั้งในแปลงควบคุมและไมํควบคุม จ าเป็นต๎อง ใช๎สารป้องกันก าจัดแมลงฉีดพํน ในกรณีของโรคข๎าวพบการท าลายแตํไมํรุนแรงเนื่องจาก ใช๎พันธุ์ต๎านทาน สํวนวัชพืชพบตาลปัตรฤาษีจ านวนมากในกรรมวิธีปักด าด๎วยมือ ปักด า ด๎วยเครื่อง และวิธีโยนกล๎า กรรมวิธีโยนกล๎าและปักด าด๎วยมือให๎ผลผลิตข๎าวสูง โดย แปลงควบคุมให๎ผลผลิตสูงกวําแปลงไมํควบคุมในทุกกรรมวิธี สรุปวํากรรมวิธีการปลูก ข๎าวแบบปักด าด๎วยมือสามารถลดการระบาดของศัตรูข๎าวได๎ดี การสุํมส ารวจศัตรูข๎าวมี ความจ าเป็นต๎องปฏิบัติ และสารเคมีก าจัดศัตรูข๎าวมีความจ าเป็นเมื่อพบศัตรูข๎าวถึง ระดับเศรษฐกิจเพื่อป้องกันการสูญเสียของผลผลิตข้าว