วิทยานิพนธ์ (ศศ.ด.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2558

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาถึงอิทธิพลของการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างบิดามารดากับบุตรต่อพัฒนาการเด็กก่อนวัยเรียนทางด้านสติปัญญาและด้านอารมณ์และสังคมโดยศึกษาจากข้อมูลการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีวัยเจริญพันธุ์ ประเทศไทย พ.ศ.2555 หรือ (Multiple Indicator Cluster Survey; MICS) สำหรับกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาวิเคราะห์ คือ เด็กก่อนวัยเรียนอายุ 3-4 ปี จำนวน 4,362 คน จากผลการวิเคราะห์สมการถดถอยด้วยแบบจำลองแบบโพรบิต (probit regression) ได้ข้อค้นพบหลัก 2 ประการ คือ ในกรณีพัฒนาการทางสติปัญญา เมื่อเปรียบเทียบกับเด็กที่ไม่ได้ทำกิจกรรมกับใคร การมีปฏิสัมพันธ์กับทั้งมารดาและบิดาของเด็กก่อนวัยเรียนมีผลบวกต่อพัฒนาการทางสติปัญญาที่สมวัยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สำหรับในกรณีพัฒนาการทางอารมณ์และสังคม พบว่า การมีปฏิสัมพันธ์กับสมาชิกคนอื่นนอกเหนือไปจากบิดามารดาของเด็กก่อนวัยเรียนมีผลบวกพัฒนาการทางอารมณ์และสังคมที่สมวัยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติมากกว่าเด็กที่ไม่ได้มีปฏิสัมพันธ์กับใคร นอกจากนี้ พบว่า ปัจจัยที่ส่งผลต่อพัฒนาการทางสติปัญญาของเด็กก่อนวัยเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุเด็ก ประวัติการดื่มนมแม่ ภูมิภาค ระดับเศรษฐสถานะของครัวเรือน จำนวนผู้สูงอายุในครัวเรือน ระดับการศึกษาของมารดา/ผู้ดูแลหลัก การได้รับการศึกษาก่อนวัยเรียน และการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ในขณะเดียวกัน ปัจจัยที่ส่งผลต่อพัฒนาการทางอารมณ์และสังคมของเด็กก่อนวัยเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ เพศ จำนวนผู้สูงอายุในครัวเรือน จำนวนเด็กในครัวเรือน อายุของมารดาหรือผู้ดูแลหลัก การได้รับการศึกษาก่อนวัยเรียน และการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร